![](/media/lib/485/n-2021-a3a695ef1f402d40b5b3f303b7d6d93a.jpg)
To, co najważniejsze. Nasz subiektywny przegląd osiągnięć naukowych minionego roku
4 stycznia 2022, 17:45Nowy gatunek człowieka, polska mumia w ciąży, regeneracja (niemal) całego ciała czy pierwszy lot śmigłowcem na innej planecie to przykłady nielicznych fascynujących badań i osiągnięć naukowych, o których poinformowaliśmy w minionym roku. Oto nasz subiektywny wybór tego, co najbardziej interesujące i najważniejsze w nauce 2021. Dla zainteresowanych bardziej szczegółowym poznaniem tematu publikujemy odnośniki do naszych oryginalnych informacji.
![](/media/lib/483/n-pejzaz-fa94d6db65a16f797418a775dc572177.jpg)
Powstaje polska baza „genetycznych kodów kreskowych” zwierząt
16 grudnia 2021, 13:19Już około 7,5 tys. sekwencji, reprezentujących ponad 1,3 tys. gatunków zwierząt liczy biblioteka barkodów DNA, czyli tzw. genetycznych kodów kreskowych dla Polski, którą tworzą naukowcy z Uniwersytetu Łódzkiego w ramach członkostwa w międzynarodowej sieci badawczej.
![](/media/lib/341/n-hiv-4aa9b84b225a15806e9a59d996be9b57.jpg)
Eksperymentalna szczepionka mRNA przeciwko HIV daje obiecujące wyniki
11 grudnia 2021, 09:01Amerykański Narodowy Instytut Alergii i Chorób Zakaźnych (NIAID) poinformował, że wstępne badania szczepionki mRNA przeciwko HIV dały pozytywne rezultaty. Badania,przeprowadzone na myszach oraz nie człowiekowatych wykazały, że szczepionka jest bezpieczna i wygenerowała pożądaną reakcję przeciwciał i komórek w odpowiedzi na wirusa podobnego do HIV.
![](/media/lib/479/n-obraz-086cc3a0ad3954218de7b2e5cc885c5b.jpg)
Późnogotycki obraz wrócił po konserwacji do kościoła św. Marcina w Pisarzowicach
16 listopada 2021, 18:27Późnogotycki obraz z Matką Boską z Dzieciątkiem w towarzystwie św. Marcina i św. Urbana, papieża, wrócił po konserwacji do parafii św. Marcina w Pisarzowicach. Dzieło powstało na początku XVI w. w krakowskiej pracowni anonimowego Mistrza Rodziny Marii. Jego konserwacją zajmowali się specjaliści z Krakowa. Konieczne było uzupełnienie złoceń, a także naprawienie warstwy malarskiej lica i podobrazia.
![](/media/lib/477/n-szczepienie-9f866f20d7f55e099fba2f687b4e3b4a.jpg)
Moderna testuje szczepionkę mRNA przeciwko CMV
9 listopada 2021, 10:21Moderna prowadzi III fazę testów klinicznych szczepionki mRNA skierowanej przeciwko wirusowi cytomegalii (CMV). W ramach „CMVictory” – bo tak firma nazwala test – zostanie sprawdzone bezpieczeństwo i skuteczność 100-mikrogramowej dawki preparatu mRNA-1647. Badaniom zostaną poddane kobiety w wieku 16–40 lat.
![](/media/lib/477/n-kukurydza-40a02674ecd178e047b74e16b53ccead.jpg)
Już wkrótce globalne ocieplenie zacznie wpływać na produkcję żywności w skali globalnej
3 listopada 2021, 12:09Ocieplenie klimatu może już w przyszłej dekadzie wpłynąć na globalne uprawy kukurydzy i pszenicy, informują naukowcy z NASA na łamach Nature Food. To wcześniej niż dotychczas sądzono. Przy scenariuszu zakładającym utrzymującą się wysoką emisję dwutlenku węgla do końca wieku można spodziewać się spadku produkcji kukurydzy nawet o 24%, przy jednoczesnym wzroście produkcji pszenicy dochodzącym do 17%.
![](/media/lib/477/n-siedzacybyk1-17fa041c5851385332b135557dec5deb.jpg)
Badania DNA potwierdziły, że potomek Siedzącego Byka jest tym, za kogo się podaje
29 października 2021, 08:53O ile nam wiadomo, to pierwszy opublikowany dowód pokrewieństwa pomiędzy współcześnie żyjącą osobą, a osobą znaną z historii, które udało się potwierdzić dzięki tak małej ilości DNA i pomiędzy tak odległymi krewnymi, stwierdzili naukowcy na łamach Science Advances. Zespół genetyków, na którego czele stał profesor Eske Willerslev z University of Cambridge poinformował, że Ernie LaPointe rzeczywiście jest praprawnukiem legendarnego Siedzącego Byka.
![](/media/lib/475/n-myszjedzenie-c8f01c1844e2faafabc9eaad549e6b15.jpg)
Klucz do apetytu i otyłości u myszy, proteina XRN1
20 października 2021, 07:57Proteina XRN1 odgrywa kluczową rolę w regulowaniu apetytu i metabolizmu przez mózg, informują badacze z Okinawa Institute of Science and Technology Graduate University. U myszy utrata tego białka z przodomózgowia doprowadziła do pojawienia się niepohamowanego apetytu i otyłości, czytamy na łamach iScience
![](/media/lib/471/n-dysze-7a167de3a9d028deea389f00b95c5415.jpg)
Myśliwce F-18 będą znacznie cichsze niż dotychczas
20 września 2021, 08:41Inżynierowie z University of Cincinati opracowali nowy projekt dysz dla myśliwców F-18, które mogą znacząco zmniejszyć hałas generowany przez silniki bez zmniejszania osiągów samych silników. Na razie dysze autorstwa profesora Ephraima Gutmarka i jego studentów z Koledżu Inżynierii i Nauk Stosowanych zostały przetestowane w uniwersyteckim laboratorium akustycznym na silniku w skali 1:28.
![](/media/lib/471/n-awokado2-402dd3eb22eb4657ad2715e40386b9d0.jpg)
U kobiet z nadwagą awokado korzystnie zmienia rozmieszczenie tkanki tłuszczowej
14 września 2021, 17:39Badania przeprowadzone na 105 osobach z nadwagą bądź otyłością wykazały, że spożywanie 1 awokado dziennie spowodowało u kobiet zmianę profilu rozkładu tłuszczu na bardziej korzystny dla zdrowia. Autorzy badań przez 12 tygodni dostarczali ochotnikom 1 posiłek dziennie (uczestników losowano do grup, w tym do grupy kontrolnej)